Πέντε πρωταθλήματα σε πέντε τελικούς. Παίζεις τον έκτο, στην τελευταία σου σεζόν. Τελευταίο λεπτό του αγώνα. Κανένας άλλος συμπαίκτης σου δεν αγγίζει την μπάλα. Καλάθι, κλέψιμο, καλάθι.

Μένεις με το χέρι τεντωμένο, επιστρέφεις στα βασικά του σουτ που έμαθες πριν 20 χρόνια, απλώνεις τα δύο δάχτυλα, “να ακολουθήσουν την μπάλα”.

Το σουτ των αντιπάλων στο τέλος βρίσκει σίδερο, πηδάς στον αέρα και τα πόδια σου σκίζουν το τηλεοπτικό κάδρο σαν λεπίδες, τα δάχτυλα τεντώνουν για να δείξεις σε όλους τα έξι.

Εξωπραγματικό, κινηματογραφικό, ποιητικό, ονειρικό, Τ Ε Λ Ε Ι Ο.

ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΕΛΕΓΕ "ΟΧΙ" ΣΤΟ ΤΕΛΕΙΟ;

Ποιος δεν θα ήταν ικανοποιημένος να φύγει έτσι; Ποιος δεν θα ήταν χαρούμενος με ένα φινάλε που, μέχρι να το δούμε να συμβαίνει μπροστά μας, πιστεύαμε πως υπάρχει μόνο στα παιδικά όνειρα και στο πανί του σινεμά; Ποιος αθλητής στον κόσμο απαντάει "όχι" στην ερώτηση "ήταν ικανοποιητικό για σένα να φύγεις στην κορυφή;"

Ο Μάικλ Τζόρνταν. Η τελειότητα του 6/6, του τελευταίου εύστοχου σουτ στον τελευταίο χορό δεν ήταν αρκετή γι’αυτόν που ο Ρέτζι Μίλερ αποκαλούσε Black Jesus. Ο MJ ήθελε κι άλλο.

Και καλή σου τύχη αν θες να τον πείσεις πως δεν θα έμεναν όλοι στο πλευρό του για μία ακόμη σεζόν, αν προσπαθήσεις να του πεις πως ίσως δεν θα κατάφερναν να πάρουν το 7ο ή αν τολμήσεις να πεις “καλύτερα που τελείωσε έτσι”.

Καλύτερα για σένα. Και για όλους όσοι έχουν αθληθεί επαγγελματικά και θα έδιναν τη ζωή τους για ένα τέτοιο φινάλε. Όχι για εκείνον που δεν ήταν σαν τους άλλους.

ΝΙΚΗΣΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ

Κι αυτή τελικά ήταν μια ακόμη νίκη του Τζόρνταν. Ίσως και η μεγαλύτερη απ’όλες. Ο MJ νίκησε κάτι πιο δύσκολο από τους Πίστονς, τους Νικς, τους Πέισερς, την τροφική δηλητηρίαση, την αφυδάτωση, την απουσία του Πίπεν, τα κουρασμένα πόδια, την ηλικία των 35 χρόνων.

Ο Τζόρνταν νίκησε και τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτόν που είδαμε στο 6ο επεισόδιο, θυμάστε; Αυτόν που μετά το 1ο three-peat ήταν περισσότερο ανακουφισμένος με το επίτευγμα που τόσο λαχταρούσε, παρά εκστασιασμένος. Αυτόν που, με τα δικά του λόγια, ήταν “εξαντλημένος σωματικά, αλλά πνευματικά είχε ξεπεράσει την εξάντληση”.

Τότε, στα 30, το three-peat και το φως των προβολέων τον διέλυσαν, δεν άντεχε άλλο, ήθελε να φύγει απ’αυτήν τη ζωή. Το λογικό θα ήταν η επανάληψη του three-peat να έχει το ίδιο αποτέλεσμα, με ακόμα μεγαλύτερη επιβάρυνση. Ακόμα πιο βαριά τα πόδια στα 35, ακόμα πιο μπουκωμένο το μυαλό όταν το κάνεις πάλι, για δεύτερη φορά.

Κι όμως. Ο Τζόρνταν στα 35 δεν ήθελε να πει “τέρμα”, ήθελε κι άλλο. Διότι κατάφερε μεγαλώνοντας να ανέβει πάνω απ’όλες τις καταστάσεις. Δεν ήταν μόνο το μπάσκετ αυτό που τελειοποίησε, ήταν κυρίως η διαχείριση του ίδιου του εαυτού, του τι σημαίνει να είσαι ο Μάικλ Τζόρνταν.

Ο MJ του 1998 νίκησε κατά κράτος τον MJ του 1993.

ALWAYS PRESENT

Λαμπερός όπως πάντα, αλλά άνετος, σίγουρος, χαλαρός. In the moment.

"Οι περισσότεροι δυσκολεύονται να έχουν επίγνωση, συνείδηση, να βρίσκονται πραγματικά στο παρόν. Πάνε 20 χρόνια στην Ινδία για να το πετύχουν, κάνουν γιόγκα, διαλογισμό. Οι περισσότεροι ζουν με τον φόβο, γιατί προβάλλουν το παρελθόν τους στο μέλλον. Εκείνος ήταν πάντοτε στο παρόν, με πλήρη επίγνωση. Το μεγαλύτερό του χάρισμα δεν ήταν η ταχύτητα, το άλμα, η ευστοχία. Ήταν η απόλυτη επίγνωση του παρόντος. Αυτή έκανε τη μεγάλη διαφορά. Ο Τζόρνταν δεν επέτρεπε στον εαυτό του να προβληματίζεται για πράγματα που δεν μπορούσε να ελέγξει".

ΤΑ ΗΛΕΓΧΕ ΟΛΑ ΣΑΝ ΜΑΡΙΟΝΕΤΕΣ

Στην αρχή της καριέρας του είχε τη δίψα και την απογοήτευση που δεν τα κατάφερνε. Μετά ήρθε η γλυκιά χαρά της νίκης, αλλά και το δυσβάσταχτο κόστος της επιτυχίας, που τον έκανε να πει "αντίο". Στην επιστροφή και μετά το 4ο πρωτάθλημα, ο Τζόρνταν ανέβηκε πάνω απ’όλα.

Τα ήλεγχε σαν μαριονέτες στα χέρια του, ήταν τόσο σκηνοθέτης, όσο και πρωταγωνιστής. Το μπάσκετ ήταν απλό σαν την αναπνοή, η νίκη ήταν απλώς θέμα απόφασης και το να είσαι ο Μάικλ Τζόρνταν ήταν ξανά το καλύτερο πράγμα στον κόσμο.

"Έχεις μια σεζόν ακόμα;" "Ζήσε τη στιγμή, φίλε, ζήσε τη στιγμή".

ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΙΧΑΝ ΒΑΡΟΣ, ΕΚΕΙΝΟΣ ΗΤΑΝ LARGER THAN LIFE

Πως να μην κερδίσει ο,τι ήθελε να κερδίσει; Δεν ήταν θέμα ταλέντου από ένα σημείο και μετά. Αυτό που καθόριζε τα πάντα ήταν το τι είχε εκείνος στην καρδιά του σε σχέση με αυτό που είχαν οι άλλοι. Εκείνος όλα τα έκανε πλέον απλά, ενώ οι άλλοι ζορίζονταν, κυνηγούσαν υπερβάσεις, πάλευαν να νικήσουν φόβους.

Τι είχε στο μυαλό του ο Μαλόουν όταν έχασε και τις δύο βολές στον 1ο τελικό του 1997; Τι έγινε και έκαναν οι Τζαζ την τραγική επαναφορά στον 6ο τελικό; Τι είχε μέσα του ο Στόκτον όταν πήρε το σουτ μετά Το Σουτ; Τι είχαν παλιότερα στην ψυχή τους οι Νικς, οι Σανς, ο Γιούιν, ο Μπάρκλεϊ;

Τόνους βάρους, από την επιθυμία. Κι αν το έβαζαν, θα χόρευαν όπως έκανε ο Ρέτζι Μίλερ μετά το φοβερό τρίποντο στον 4ο τελικό της Ανατολής το 1998.

Όλα αυτά για εκείνους ήταν όνειρο ζωής. Όμως ο Τζόρνταν ήταν πια larger than life.

ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Ετοιμαζόταν για 6ο τελικό στην πιο εχθρική έδρα και χόρευε, έκανε γκριμάτσες στις κάμερες λες και ήταν σε All-Star Game. Έβαλε buzzer-beater στον 1ο τελικό του 1997 κι απλώς έσφιξε τη γροθιά, λες και απλώς βρήκε αμέσως πάρκινγκ στο Χαλάνδρι κοντά στο μαγαζί που θέλει να πάει.

Το έβαζε και έσφιγγε τη γροθιά, κι όταν το έχανε για χιλιοστά χαμογελούσε και έλεγε "ήταν χαριτωμένο που όλοι κρατούσαν την αναπνοή τους".

Τον έστελναν σε 7ο ματς και έλεγε "θα νικήσουμε στο 7ο παιχνίδι" και αυτό συνέβαινε, ακόμα κι αν ο ίδιος ήταν σε τραγική βραδιά.

Ήταν πάνω από τις καταστάσεις.

Ο,ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ

Με αυτόν τον τρόπο ξεπέρασε τη δηλητηρίαση, με αυτόν τον τρόπο είπε στον Κερ “να είσαι έτοιμος”, με αυτόν τον τρόπο απλά είπε στον Τζάκσον "ό,τι χρειάζεται" όταν ο Πίπεν πονούσε στην πλάτη και ο Τζόρνταν έπρεπε να παίξει όλο το ματς, χωρίς ξεκούραση, να πάρει όλες τις μπάλες.

Μ’αυτόν τον τρόπο πήρε μια ανάσα στο τελευταίο time-out και βγήκε στο παρκέ για να πάρει το ματς, το τελευταίο ματς, να κλείσει με σόλο τον τελευταίο χορό. Καλάθι, κλέψιμο, καλάθι. Χέρι τεντωμένο, έξι δάχτυλα, oh my God, that was beautiful.

ΔΕΝ ΑΠΟΤΥΠΩΘΗΚΕ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΑΤΣ

Πιστέψαμε πως το "Last Dance" βρήκε την κορυφαία στιγμή του στο τέλος του 7ου επεισοδίου με τον μονόλογο του Τζόρνταν και μάλλον έτσι είναι. Όμως, όπως και η καριέρα του MJ, έτσι και το ντοκιμαντέρ είχε κι άλλα να δώσει.

Η σεκάνς των πανηγυρισμών μετά το 6ο ήταν φοβερή, όπως και ο διάλογος με τον Τζάκσον την ώρα της απονομής, αλλά και το μπες-βγες του Πίπεν στα αποδυτήρια. Εκείνο που θα ήθελε μεγαλύτερο φόκους ήταν αυτά που έκανε στο παρκέ όσο προσπαθούσε να κρατήσει τους Μπουλς στο ματς.

Όσοι είδαμε ζωντανά εκείνο το ματς είναι δύσκολο να ξεχάσουμε πως έπαιξε, πως εκτελούσε για τρία 12λεπτα χωρίς ντρίπλα, άμεσα, για να σπαταλήσει όσο το δυνατόν λιγότερες δυνάμεις, για να μπορεί να επιτεθεί καλύτερα στο τέλος, να πάει περισσότερο στο καλάθι.

ΤΟΤΕ, ΤΩΡΑ, ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ

Και το φινάλε. Η ιστορία με τα γράμματα και το ποίημα που έγραψε ο MJ, η φωτιά που έβαλε ο μεγάλος Φιλ Τζάκσον, η τελευταία συγκέντρωση. Το τελευταίο μοντάζ.

Η ελπίδα που ξεκίνησε τα πάντα, το σπίρτο που άναψε τη φωτιά.

Ο μικρός Τζόρνταν την ημέρα του ντραφτ που θέλει να πει “εύχομαι εγώ”, αλλά αμέσως το αλλάζει και λέει “εύχομαι ο σύλλογος να τα καταφέρει”.

Το “Present Tense” των Pearl Jam που "έντυσε" τα τελευταία λεπτά. "Do you see the way that tree bends? Does it inspire?"

Hell yeah, it does. Εμπνέει τότε, τώρα, για πάντα.

ΟΙ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΘΝΗΤΟΥΣ

Τελευταία σκέψη. Ναι, από τα πρώτα κιόλας επεισόδια υπάρχει η κουβέντα της “αγιογραφίας”, που είναι βάσιμη από τη στιγμή που ο ίδιος ο Τζόρνταν χρηματοδότησε το “Last Dance” και το ESPN έχει προσπαθήσει να αποκρύψει το γεγονός.

Ο σκηνοθέτης υπεραμύνθηκε της δουλειάς του, λέγοντας πως τα έδειξε όλα: τον τζόγο, το κλειστό στόμα εκτός παρκέ, το μπούλινγκ, τις θεωρίες συνωμοσίας, τη σημαία πάνω από το logo της Ρίμποκ, κτλ.

Δεν θα μπορούσαν να μην δείξουν τίποτα, αλλά σίγουρα θα μπορούσαν να έχουν δείξει και περισσότερα για όλα αυτά. Αυτό που διαφεύγει από όσους μιλούν για αγιογραφία είναι πως δεν στηθήκαμε μπροστά από τις οθόνες για τα γύρω-γύρω, αλλά για τα συγκλονιστικά πράγματα που έγιναν στο παρκέ.

Αγιογραφίες γίνονται στους κοινούς θνητούς. Όχι στον Μαύρο Ιησού. Αν κάνεις άγιο τον Τζόρνταν, τον υποβαθμίζεις, γιατί ήταν και είναι πάνω απ’αυτό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

The Last Dance ep1-2: Το σύμπαν γύρω από τον Τζόρνταν και το μπούλινγκ στον κοντόχοντρο

The Last Dance ep3-4: LSD και καμικάζι

The Last Dance ep5-6: Η τυφλή ζαριά του ισαποστάκια Τζόρνταν

The Last Dance ep7-8: Το "not quite my tempo" του ψυχοπαθή Τζόρνταν