Σήμερα, 6 Απριλίου, είναι η παγκόσμια ημέρα για την ειρήνη και τον αθλητισμό. Δεν επιλέχθηκε τυχαία η ημέρα αυτή, είναι η 6η Απριλίου του 1896 η ημέρα που ξεκίνησαν οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα. Μια παρακαταθήκη για τη χώρα μας, που κοιτώντας την 125 χρόνια μετά, καταλαβαίνεις ότι είναι από τις μεγαλύτερες συνεισφορές της πατρίδας μας στην παγκόσμια κοινότητα. Σήμερα λοιπόν είναι μια καλή αφορμή να θυμηθούμε τι έλεγαν για τον αθλητισμό δύο μεγάλες μορφές του 20ου αιώνα ο Νέλσον Μαντέλα και ο Νίκος Καζαντζάκης. Δύο φαινομενικά διαφορετικές οπτικές, που στο βάθος συγκλίνουν.

Ο Νέλσον Μαντέλα στην ιστορική ομιλία του για τον αθλητισμό το 2000 είχε πει: "Ο αθλητισμός έχει τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο. Έχει τη δύναμη να εμπνεύσει και να ενώσει όσο τίποτε άλλο. Μιλάει στους νέους σε μια γλώσσα που καταλαβαίνουν. Ο αθλητισμός μπορεί να δημιουργήσει ελπίδα εκεί που κάποτε υπήρχε μόνο απελπισία. Είναι πιο δυνατός από τις κυβερνήσεις στο να καταρρίπτει φυλετικά στερεότυπα και γελάει στο πρόσωπο κάθε είδους διάκρισης".

Ενώ λοιπόν τα χρόνια του μεσοπολέμου και του ψυχρού πολέμου ο αθλητισμός ήταν ένα εργαλείο υπεροχής και κυριαρχίας, σήμερα είναι ένα εργαλείο ενσωμάτωσης, ένταξης, εξάλειψης των διακρίσεων και των ανισοτήτων. Ο δικός μας Γιάννης (Αντετοκουνμπο) είναι ένα κλασσικό παράδειγμα το που μπορεί να σε φτάσει ο αθλητισμός, ανεξάρτητα από την αφετηρία σου. Ο γιός του θυρωρού και ο γιός του εφοπλιστή είναι ίσοι στη γραμμή της εκκίνησης. Πουθενά αλλού η αξιοκρατία δεν έχει μεγαλύτερη εφαρμογή απ’ ότι στον αθλητισμό. Και αυτό είναι η μεγάλη του δύναμη.

Περνώντας από την πολιτική στη λογοτεχνία, ο μέγιστος συγγραφέας μας Νίκος Καζαντζάκης, στο "Ταξιδεύοντας – Αγγλία" το 1939, είχε εντυπωσιασθεί από την αθλητική κουλτούρα των Άγγλων, ειδικά για τα ομαδικά αθλήματα και είχε γράψει:

"Στα σπορτ δε γυμνάζεις το σώμα σου μονάχα· γυμνάζεις, πάνω απ’ όλα, την ψυχή σου. "Στα τερραίν του Ήτον", είπε πολύ σωστά ο Ουέλλιγκτων, "κερδήθηκε η μάχη του Βατερλώ".

Στα ομαδικά αυτά σπορτ μαθαίνεις να' σαι έτοιμος, να συγκρατιέσαι, να περιμένεις την κατάλληλη στιγμή, να θυσιάζεις τις ατομικές χαρές ή προτίμησες για τα συmφέροντα της ομάδας. Μαθαίνεις να προσαρμόζεις τις ιδιότητές σου στις ανάγκες του συνόλου, να εκμεταλλεύεσαι, όσο μπορείς, για τη νίκη τα ελαττώματα και τα προτερήματά σου. Με τη μέθοδο αυτή μονάχα μπορείς ν' ασκηθείς για το μεγάλο παιχνίδι, αργότερα, της δημόσιας ζωής.

Κι ακόμα τούτο το σημαντικότατο, που αποτελεί το πιο κρυφό, το πιο πανανθρώπινο τέρμα του παιχνιδιού: να ξέρεις πως κι η αντίθετη ομάδα στο βάθος δεν είναι αντίμαχη, συνεργάζεται μαζί σου, γιατί χωρίς αυτή δε θα υπήρχε παιχνίδι.

Δεν πρέπει να ντρέπεσαι πως νικήθηκες· πρέπει να ντρέπεσαι μονάχα όταν έπαιξες κακά και γι' αυτό νικήθηκες· ή —κι αυτό είναι το χειρότερο— πρέπει να ντρέπεσαι όταν νίκησες παίζοντας κακά ή άτιμα.

Το fair-play, νάτο ανώτατο χρέος. Να παίζεις καλά το παιχνίδι, είτε φουτμπόλ είναι είτε πόλεμος είτε ολόκληρη ζωή"

Τα λόγια αυτά του μεγάλου μας συγγραφέα, αν και γράφηκαν πριν 82 χρόνια συμπυκνώνουν το νόημα και την προσφορά του αθλητισμού, που συμβάλλει στο κτίσιμο καλύτερων χαρακτήρων και, κατά συνέπεια, καλύτερων κοινωνιών.

Η 6η Απριλίου ως παγκόσμια ημέρα για την ειρήνη και τον αθλητισμό είναι για να μας θυμίσει αυτά τα ιδεώδη που σου δίνει προίκα ο αθλητισμός. Της προσπάθειας, του αθλητικού ήθους, της ανοχής στη διαφορετικότητα. Στον αθλητισμό μαθαίνεις ότι για τον δρόμο προς την κορυφή πρέπει να πας από τα σκαλοπάτια, δεν υπάρχει ασανσέρ, στον αθλητισμό μαθαίνεις ότι καλύτερα να χάσεις έναν αγώνα παρά την αξιοπρέπειά σου, στον αθλητισμό μαθαίνεις ότι δεν έχει σημασία η "ράτσα" και η καταγωγή, αλλά η δουλειά και η ικανότητα. Μια προίκα που είναι χρήσιμη σε κάθε άθλημα, αλλά κυρίως στο "άθλημα" που λέγεται ζωή.

Γιώργος Μαυρωτάς,

Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού