Είχαν δεν είχαν ο Τζιόρτζιο Αρμάνι και ο Ετορε Μεσίνα, έβαλαν σε έξοδα τον Τζουζέπε Σάλα… Ο λεγάμενος είναι εδώ και πέντε χρόνια ο Δήμαρχος του Μιλάνου και προφανώς, με το που συνέβη το... κοσμοϊστορικό γεγονός της πρόκρισης της Ολίμπια στο Final Four, θα έπρεπε να φωταγωγήσει την πόλη!

Θα έπρεπε επίσης να εκδώσει κι ελόγου του, ένα διάταγμα των Μεδιολάνων, όπως το συνομολόγησαν ο Μέγας Κωνσταντίνος και ο Αύγουστος Λικίνιος το 313 μετά Χριστόν!

Εάν κιόλας η Αρμάνι στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης δεν το συζητώ: τότε είναι που θα καεί το πελεκούδι, διότι καμιά άλλη ομάδα απ' όσες συμμετέχουν στην Ευρωλίγκα δεν έχει τέτοιο span από τον προηγούμενο θρίαμβο της μέχρι την επόμενο, όποτε και αν συμβεί αυτός…

Καμιά άλλη επίσης δεν έχει τόσο μεγάλο gap από την τελευταία φορά που εμφανίσθηκε σε Final Four, οπότε όλα αυτά προσδίδουν μια ιστορική σημασία στην επιτυχία, στην προοπτική και στη φιλοδοξία μιας ομάδας η οποία μοστράρει στο παλμαρέ της τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών, τρία Κύπελλα Κυπελλούχων, δυο Κύπελλα Κόρατς, ένα Διηπειρωτικό Κύπελλο, 28 Πρωταθλήματα, επτά Κύπελλα και τέσσερα Super Cup Ιταλίας.

ΣΑΝ ΤΟ ΜΙΛΑΝΟ ΔΕΝ ΕΧΕΙ

Για να μη μένουν κενά στη διήγηση, οφείλω να υπενθυμίσω ότι η κραταιά και ευκλεής ομάδα του Μιλάνου ανέβηκε στο θρόνο το 1966, το 1986 και το 1987 και έπαιξε για τελευταία φορά σε Final 4 το 1992, πάει να πει πως έχουν περάσει χρόνια και ζαμάνια από τότε που είδε χαρά στα σκέλια της!

Κατόπιν όλων αυτών και με όλο τον σεβασμό μου στις υπόλοιπες ομάδες που πέρασαν στα play offs και κοιτάζουν κατά Κολωνία μεριά, σαν το Μιλάνο δεν έχει!

Είμαι Ιταλόφιλος -δεν το κρύβω-σε όλα τα σπορ, αλλά στην προκειμένη περίπτωση παίζει ρόλο και το ιστορικό υπόβαθρο, το οποίο παραπέμπει την υπόθεση στα επίπεδα του vintage μιας εποχής που τη ζήσαμε και –για να πω την αμαρτία μου-εις ό,τι με αφορά τη νοσταλγώ πολύ συχνά…

Μια εποχή που τη σημάδεψαν η Τρέισερ (ή όπως αλλιώς λεγόταν κατά καιρούς) Μιλάνο, η Μακάμπι Τελ Αβίβ, η Μπαρτσελόνα, η Γιουγκοπλάστικα, η Ντεν Μπος, η Παρτίζαν Βελιγραδίου, η Ορτέζ, η Σατούρν Κολωνίας, η Ρεάλ Μαδρίτης, η Ζαντάρ, η Ζαλγκίρις και βεβαίως ο Άρης…

Για την ακρίβεια, "ο Άρης μας" και αυτή η κτητική αντωνυμία έχει τον λόγο της, καθότι εκείνη την εποχή ο Άρης δεν ήταν ο Άρης των Αρειανών, αλλά ο Άρης ολάκερου του ελληνισμού, απανταχού της γης!

Επίτηδες προανέφερα τις συγκεκριμένες ομάδες, καθόσον πρωταγωνίστησαν σε εκείνη τη διετία που εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι σηματοδότησε το κύκνειο άσμα των Λομβαρδών, με το ακομπανιαμέντο της μπάντας της Μακάμπι.

Το ημερολόγιο έδειχνε 2 Απριλίου του 1987 και τα καραβάνια των Ισραηλινών και των Ιταλών είχαν πλημμυρίσει όχι μονάχα την ούτως ή άλλως μικρή Λωζάνη, αλλά ολάκερη την Ελβετία.

Η Τρέισερ την είχε σκαπουλάρει πέντε μήνες νωρίτερα, όταν μετά το κάζο στο Αλεξάνδρειο (67-98), τσαλαπάτησε τον Άρη στην έδρα της με 83-49 και όχι μόνο έσωσε την παρτίδα της τελικής φάσης, αλλά την κέρδισε κιόλας.

Λίγη ώρα πριν από την έναρξη του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών βάρεσε συναγερμός: φίλαθλοι των δυο ομάδων πλακώνονταν έξω από το γήπεδο, που φαινόταν μικρό για να χωρέσει τις ορδές με αποτέλεσμα να τεθεί επί τάπητος ζήτημα αναβολής του τελικού!

Οι παίκτες έκαναν ήδη προθέρμανση και η οι αστυνομικοί αδυνατούσαν να συγκρατήσουν τους εισβολείς!

Με ή χωρίς εισιτήρια οι Ισραηλινοί και οι Ιταλοί έμπαιναν κατά κύματα και ο τότε Γενικός Γραμματέας της FIBA, Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς, διαπιστώνοντας ότι το αδιαχώρητο εγκυμονούσε προβλήματα ασφαλείας και σοβαρούς κινδύνους, κοίταξε με νόημα τον Σταύρο Δουβή και τον Βιέτσλαβ Ζιχ…

"ARE YOU CRAZY STAVROS"?

"Δεν θα ξεχάσω ποτέ την κουβέντα του" θυμάται ο Δουβής. "Την ώρα που έκανα την προθέρμανση και πέρασα από μπροστά μου γύρισε και με ρώτησε "Are you crazy, Stavros?". O Μπόρα δεν ήθελε να διεξαχθεί ο τελικός υπ' αυτές τις συνθήκες, αλλά μαζί με τον Ζιχ σκεφτήκαμε ότι η αναβολή θα προκαλούσε σοβαρά προβλήματα. Σφυρίξαμε λοιπόν τα τρία λεπτά, κάναμε το τζάμπολ και ταυτόχρονα την προσευχή μας"!

Στην καριέρα του ο βετεράνος διεθνής διαιτητής διεύθυνε πάνω από 2.500 αγώνες, εκ των οποίων καμιά επτακοσαριά σε διεθνές επίπεδο. "Εκείνος ο τελικός όμως είναι ο δυσκολότερος της ζωής μου" υπερθεματίζει.

"Το τι ξύλο έπεσε, δεν περιγράφεται. Υπήρχε ένταση, οι παίκτες των δυο ομάδων ήταν πολύ φανατισμένοι, τα φάουλ διαδέχονταν το ένα το άλλο κι αν τα σφυρίζαμε όλα, στο τέλος δεν θα έμενε κανείς πάνω στο παρκέ. Μπαίναμε στη μέση, κάναμε συστάσεις και ο αγώνας ήταν αληθινό μαρτύριο"!

Οι αγκώνες του Ντίνο Μενεγκίν έμοιαζαν με… δρεπανηφόρα, αλλά και ο συχωρεμένος ο Κέβιν Μαγκί δεν μάσαγε! Οι δυο τους μπουρδουκλωνόντουσαν συνεχώς και μάλιστα οι ομηρικές μάχες τους γέννησαν κάμποσα τηλεοπτικά bloopers!

"Ναι όντως" το επιβεβαιώνει ο Δουβής. "Σφύριζα ένα φάουλ στον Μενεγκίν που γύρναγε γεμάτος έκπληξη και με ρώταγε "Io?" δηλαδή "Εγώ;" και του απαντούσα "Si". Ναι εσύ! Ύστερα σφύριζα ένα φάουλ στον Μαγκί και παιζόταν το ίδιο έργο; Ρωτούσε "Μe; δηλαδή "Εγώ;", του απαντούσα "Yes" και αυτές οι στιχομυθίες κράτησαν όλη τη νύχτα"!

Και δεν ήταν μονάχα ο Μενεγκίν και ο Μαγκί που δερνόντουσαν, το ίδιο συνέβαινε και με τους υπόλοιπους παίκτες, τόσο μέσα στη ρακέτα (με τον πρωταθλητή και πρώτο σκόρερ του ΝΒΑ, Μπομπ ΜακΑντου, τον Κεν Μπάρλοου και τον Λι Τζόνσον) , όσο και στην περιφέρεια, προεξάρχοντος του Ρομπέρτο Πρεμιέρ, που έκανε κιόλας το ματς της ζωής του!

Η πλάκα είναι ότι αυτοί που αποβλήθηκαν με πέντε φάουλ και μάλιστα στα τελευταία δευτερόλεπτά δεν ήταν οι συνήθεις ύποπτοι, αλλά ο Μάικ Ντ’ Αντόνι και ο Χεν Λίπιν…

ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΣΟΥΤ ΤΟΥ ΤΖΑΜΣΙ

Το ματς, ενώπιον 11.000 θεατών, ήταν σκέτο θρίλερ. Η Ψυχώ του Χίτσκοκ και λίγα λέω! Εβδομήντα δυο δευτερόλεπτά πριν από τη λήξη, ο νυν προπονητής των Ρόκετς, Μάικ Ντ' Αντόνι με 2/2 βολές έδωσε αέρα τεσσάρων πόντων (71-67) στα "Scarpette Rosse", αλλά οι Ισραηλινοί δεν είχαν πει την τελευταία λέξη τους…

Στα 52'' ο Μαγκί μείωσε σε 71-69, ενώ στα 28’’ οι διαιτητές έδωσαν τζάμπολ σε μια αμφισβητούμενη φάση. Η Μακάμπι πήρε την κατοχή της μπάλας και είχε τον χρόνο και την ευκαιρία για να ισοφαρίσει ή ακόμη και να νικήσει, αλλά οι ελπίδες της ταξίδεψαν μαζί με το άστοχο σουτ του Ντορόν Τζάμσι στην εκπνοή.

Οι συνθέσεις των δυο ομάδων:

ΤΡΕΙΣΕΡ ΜΙΛΑΝΟ: Πρέμιερ 23, Μπάρλοου 18 (5ρ.0, Μακ Αντου 21 (9ρ.), Ντ’ Αντόνι 7, Μενεγκίν 2, Μπάρνια, Μποζέλι, Πίτις, Γκαλινάρι. Προπονητής: Νταν Πίτερσον.

ΜΑΚΑΜΠΙ ΤΕΛ ΑΒΙΒ: Λίπιν 1, Τζάμσι 15, Μαγκί 16 (7ρ.), Λάσοφ 4, Τζόνσον 24, Αροέστι, Κορνίλιους, Μπέρκοβιτς. Προπονητής: Σβι Σερφ.

Δίκην déjà vu -και με τον μετέπειτα παίκτη του ΠΑΟΚ, Κεν Μπάρλoου να βρίσκεται στην αντίπερα όχθη- οι δυο ομάδες ξαναβρέθηκαν στην ίδια θέση έναν χρόνο αργότερα στο Flanders Expo της Γάνδης…

Στον όμιλο των έξι, η Τρέισερ κατέλαβε την τρίτη θέση με 9-5 και η Μακάμπι την τέταρτη με 8-6, ενώ πρώτη τερμάτισε η Παρτίζαν Βελιγραδίου με 10-4 και δεύτερος ο Άρης με 9-5.

Στις 5 Απριλίου, στους ημιτελικούς του πρώτου Final Four της σύγχρονης εποχής (μετά τη διεξαγωγή του το 1966 και το 1967), οι Ιταλοί νίκησαν τον Αρη με 87-82 και οι Ισραηλινοί την Παρτίζαν με 87-82, με τον Ντούσκο Βουγιόσεβιτς να ρισκάρει με τις αλλαγές στα σκριν, στέλνοντας τον Βλάντε Ντίβατς να μαρκάρει στην περιφέρεια τον δαίμονα Γουίλι Σιμς.

Η ΖΩΝΗ 1-3-1 ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΡΟΝΤΙΑ

Δυο βράδια αργότερα, Μεγάλη Πέμπτη, 7 Απριλίου του ’87, μπροστά σε 9.000 θεατές παίχθηκε το remake της Λωζάννης, που είχε την ίδια κατάληξη...

Τα… γερόντια της Τρέισερ επικράτησαν με 90-84 και πέτυχαν το repeat κατακτώντας τον τρίτο (και στοιχειωμένο μέχρι τούδε) τίτλο τους μετά από εκείνον του 1966.

Ακολουθώντας τις οδηγίες του Νταν Πίτερσον, ο πρώην βοηθός του, Φρανκο Καζαλίνι εμπέδωσε στην Τρέισερ την ηρεμία, απόρροια της εμπειρίας και της σιγουριάς των παικτών της, με άρμα μάχης τόσο στον ημιτελικό, όσο και στον τελικό την πατροπαράδοτη άμυνα ζώνης 1-3-1, κωδικοποιημένη από το παρελθόν με το όνομα "Aquila" (αετός).

Οι συνθέσεις των δυο ομάδων (διαιτητές Νταβίντοφ και Ζιχ):

ΤΡΕΙΣΕΡ ΜΙΛΑΝΟ: Ντ’ Αντόνι 17, Ορεμιε΄ρ 3, Μπράουν 17 (8ρ.), Μακ Αντου 25 912ρ.), Μενεγκίν 5, Αλντι 7, Πίτις 8, Μοντέκι 8. Προπονητής: Φράνκο Καζαλίνι.

ΜΑΚΑΜΠΙ ΤΕΛ ΑΒΙΒ: Αροέστι, Σιμς 15, Τζάμσι 24, Μπάρλοου 21 (14ρ.), Μαγκί 13, Ντάνιελ 2, Μπέρκοβιτς 3, Λίπιν, Κοέν 6, Κατζ. Προπονητής: Ραλφ Κλάιν.

Ο ΣΑΤΑΝΑΣ ΟΜΠΡΑΝΤΟΒΙΤΣ

Τέσσερα χρόνια αργότερα οι Μιλανέζοι έχοντας πλεόν στον πάγκο τους τον Μάικ Ντ’ Αντόνι, επέστρεψαν στο Final 4, αλλά δεν τους έκατσε και ενώ πήγαν στην Κωνσταντινούπολη σεινάμενοι κουνάμενοι, έφυγαν σαν βρεγμένες γάτες.

Τους κατάβρεξε κάποιος που πριν από δέκα μήνες φορούσε ακόμη σορτσάκι και φανέλα, έφαγε τη φλασιά του προπονητή μέσα σε μια νύχτα (από τον Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς και τον Μιλένκο Σάβοβιτς) και τον έλεγαν Ζέλικο Ομπράντοβιτς…

Στις 14 Απριλίου του 1992, στον ημιτελικό του Final 4 στο Abdi Ipekci της Κωνσταντινούπολης η (βγαλμένη από τα ερείπια του εμφυλίου πολέμου και της ουδέτερης έδρας της Φουενλαμπράδα) Παρτίζαν Βελιγραδίου έριξε στο κανναβάτσο τους κομψευόμενους από το Μιλάνο νικώντας τους στον ημιτελικό με 82-75.

Σε αυτό το ματς ο Ομπράντοβιτς έδωσε ρεσιτάλ και ήταν σκέτος σατανάς!

Είδε στο πρόσωπο του Ντραγκουτίνοβιτς τον εαυτό του, τον έβαλε αντί του Λόντσαρ και τον έστειλε πάνω στο Ρίβα, έπαιξε με δυο πλέι μέικερ και διέλυσε την περιβόητη άμυνα ζώνης 1-3-1 (τη λεγόμενη "aquila", δηλαδή αετός) των Μιλανέζων. Τοι αποτέλεσμα; Σε εννέα λεπτά η Παρτιζάν έτρεξε ένα σερί 22-3 και arrivederci Μilano!

Οι συνθέσεις των δυο ομάδων στον ημιτελικό:

ΠΑΡΤΙΖΑΝ: Τζόρτζεβιτς 21, Ντανίλοβιτς 22, Λόντσαρ, Στεβάνοβιτς 2, Ρέμπρατσα 4, Σίλομπαντ 10, Κοπρίβιτσα 14, Ντραγκουτίνοβιτς 4, Νάκιτς 5. Προπονητής: Ζέλικο Ομπράντοβιτς.

ΦΙΛΙΠΣ: Μπλάζι, Πίτις 8, Αμπράτσα 3, Ρότζερς 19, Ντόουκινς 21, Ρίβα 14, Πεσίνα 6, Μοντέκι 4. Προπονητής: Μάικ Nτ’ Αντόνι.

Σαράντα οκτώ ώρες αργότερα οι Λομβαρδοί επιβλήθηκαν της Εστουδιάντες με 99-81 και κατέλαβαν την τρίτη θέση, αλλά το μαρτύριο της Οδύσσειας τους μόλις άρχιζε και όλα αυτά τα χρόνια η Ιθάκη έμοιαζε σαν τη χαμένη Ατλαντίδα!

ΟΙ ΜΑΥΡΕΣ ΠΛΕΡΕΖΕΣ ΤΟΥ 2014

Στους καιρούς που πέρασαν από τότε, πότε η Αρμάνι δεν μπορεί, πότε ο κ@@@ος της πονεί! Στην πραγματικότητα είχε μια μεγάλη και μάλιστα τριπλή ευκαιρία και αυτή την πέταξε στα σκουπίδια! Τέτοιες μέρες πριν από επτά χρόνια, στο Μιλάνο φόραγαν μαύρες πλερέζες και θρηνούσαν έναν αποκλεισμό που ήταν όντως clamoroso, όπως λέγεται στη γλώσσα του Μεσίνα και του Δάντη.

Ηχηρός, όσο πένθιμα βάραγαν το βράδυ της 23ης Απριλίου οι καμπάνες του καθεδρικού ναού της πόλης στην πλατεία του Duomo…

Και κλάμα τότε η Madonnina!

Η ευκαιρία της ήταν όντως τριπλή: στα play offs της Ευρωλίγκας η Ολίμπια αντιμετώπιζε ξανά τη Μακάμπι που με βάση την πορεία της δεν προκαλούσε φόβο, ενώ είχε το πλεονέκτημα έδρας στη σειρά και το Final Four εκείνης της σεζόν θα διεξαγόταν στο δικό της σπιτικό, αλλά τζίφος!

Οι Λομβαρδοί (με τον Κιθ Λάνγκφορντ, τον Ντάνιελ Χάκετ και τον Γκάνι Λαουάλ, μεταξύ άλλων στο ρόστερ τους) κόμπαζαν ως το φαβορί, αλλά με το καλημέρα η Μακάμπι (Ντέιβιντ Μπλατ, Σοφοκλής Σχορτσανίτης, Ταϊρίς Ράις, Αντρια Ζίζιτς, Ντέβιν Σμιθ) πέτυχαν το break, αλώνοντας το Forum με 101-99 στην παράταση.

Η Ολίμπια επιβλήθηκε στον δεύτερο αγώνα με 91-77 και ισοφάρισε, αλλά η Μακάμπι απάντησε με δυο νίκες στο Τελ Αβίβ (75-63, 86-66) και επέστρεψε στο Μιλάνο για να στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης.

M’ αυτά και μ’ αυτά, λοιπόν πάλι με χρόνια με καιρούς, ξαναγίνονται της μόδας τα "Scarpette Rosse"!

ΤΑ ΘΡΥΛΙΚΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ

Πόθεν προέκυψε τούτο; Ιδού η ενδιαφέρουσα ιστορία... Σε μια εποχή κατά την οποία όλες οι ομάδες στην Ευρώπη φορούσαν τα κλασικά άσπρα πάνινα και μάλιστα κοντά (και όχι μποτάκια) παπούτσια, αίφνης οι λεγάμενοι έσκασαν μύτη με τα κόκκινα, που ταίριαζαν απολύτως με το χρώμα της φανέλας τους...

Η εικόνα μιας ομάδας που φορούσε κόκκινα παπούτσια στη δεκαετία του '50 συνιστούσε όντως ένα πολιτισμικό σοκ και όπως είπε κάποτε ο Σάντρο Γκάμπα, "αυτή η καινοτομία ήταν σαν να ερχόταν ξαφνικά να παίξει μαζί μας ο Τζαμπάρ"!

Εκείνη την εποχή στην προεδρία της ιταλικής ομάδας, που μετονομάσθηκε από Borletti σε Simmenthal (εταιρεία κατεψυγμένων κρεάτων) βρισκόταν ο Αντόλφο Μπογκοντσέλι, ο οποίος μάλιστα είχε ιδρύσει την ομάδα το 1936.

Δεδομένου ότι το Μιλάνο θεωρείται ανέκαθεν η πρωτεύουσα και το διαχρονικό κέντρο της μόδας, η ιδέα του θεωρήθηκε μεν ρηξικέλευθη, αλλά συνάμα σχολιάσθηκε και ως... αντιπατριωτική διότι όλες οι ιταλικές ομάδες φορούσαν παπούτσια της τορινέζικης μάρκας Superga!

Τα συγκεκριμένα παπούτσια με το βαθύ κόκκινο χρώμα ήταν μάρκας Converse, παραγγέλθηκαν μέσω ενός αμερικανικού κολεγίου και κόστισαν έναν σκασμό λεφτά!

Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού και για να μη χάσει την προβολή της, η Superga έσπευσε αμέσως να κατασκευάσει διακόσια ζευγάρια τα οποία διέθεσε κατ' αποκλειστικότητα στους παίκτες της Σίμενταλ, μεταξύ αυτών και στον Μίμη Στεφανίδη!

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ "ΚΟΥΚΛΟΥ"

Ο περιβόητος "Κούκλος" που ήταν μέλος της χρυσής πεντάδας του Πανελληνίου, υπήρξε ο πρώτος ξένος παίκτης στην ιστορία των Μιλανέζων, ενώ στα ίχνη του βάδισαν αργότερα ο Γιώργος Καλαϊτζής, ο Γιώργος Σιγάλας, ο Αντώνης Φώτσης, ο Γιάννης Μπουρούσης, ο Γιώργος Τσιάρας και ο Γιάννης Αθηναίου.

Τη σεζόν 1955-56 ο... μπαμπάς της Τατιάνας (sic) έπαιξε σε 17 αγώνες της με μέσο όρο 15.6 πόντους, με προπονητή τον μακαρίτη Τσέζαρε Ρουμπίνι ο οποίος τον εντόπισε στους Μεσογειακούς Αγώνες του 1955 στη Βαρκελώνη και με συμπαίκτες, μεταξύ άλλων, τον Σάντρο Γκάμπα και τον (επονομαζόμενο "ξανθό άγγελο") Σάντρο Ριμινούτσι.

Στην Ολίμπια ο Στεφανίδης έπαιξε τη σεζόν 1955-56, ενώ παρέμεινε άλλη μία χρονιά στην Ιταλία αγωνιζόμενος με τη Ρέγερ της Βενετίας.

Κάποια στιγμή τα διακόσια κόκκινα ζευγάρια παπούτσια που έβγαλε εκτάκτως στην κυκλοφορία η Superga εξαντλήθηκαν και αναγκαστικά οι Μιλανέζοι απευθύνθηκαν και πάλι στην αμερικανική αγορά. Μαζί με τα παπούτσια μάλιστα παρήγγειλαν και ριγέ (κόκκινες-άσπρες) κάλτσες που έφταναν έως το γόνατο και όπως σχολιάζει ο Γκάμπα, "ήμασταν η καλύτερη ομάδα της Ιταλίας, αλλά και η πιο καλοντυμένη"!

Η μόδα των "scarpette rosse" κράτησε έως το 1973, όταν η Ολύμπια Μιλάνο άλλαξε σπόνσορα και από Simmenthal μετονομάστηκε σε Innocenti, μια εταιρεία που παρήγαγε τις κλασικές ιταλικές βέσπες.

Τότε η "Γιουβέντους του μπάσκετ" εγκατέλειψε τις κόκκινες εμφανίσεις και φόρεσε μπλε, οπότε μετά από 17 ολόκληρα χρόνια, τα κόκκινα παπούτσια έμεινα στο ράφι, αλλά διαιωνίζονται ως ένα ανεξίτηλο κομμάτι της ιστορικής μπασκετικής μνήμης.

Ο "ΑΕΤΟΣ" ΤΟΥ ΠΙΤΕΡΣΟΝ

Εκτός από τα κόκκινα παπούτσια, τους τίτλους και τους διάσημους παίκτες που έχουν στεγάσει, μάλιστα κάποιους τους "έκλεψαν" από το ΝΒΑ (βλέπε Τζόε Μπάρι Κάρολ) οι Λομβαρδοί έχουν να επιδείξουν και μια σπουδαία κληρονομιά σε επίπεδο μπασκετικής τακτικής: την περίφημη ζώνη 1-3-1, που λόγω της διάταξης των παικτών επονομάστηκε "aquila", δηλαδή "αετός"!

H άμυνα αυτή καθιερώθηκε και... αποθεώθηκε επί ημερών Νταν Πίτερσον. Ο μικρός το δέμας, αλλά δαιμόνιος Αμερικανός προπονητής την λάνσαρε το 1973 με τη Βίρτους Μπολόνια, αλλά έμελλε να απολαύσει τα αποτελέσματα της ακόμη περισσότερο από το 1978 έως το 1987, όντας στον πάγκο της Βilly και μετέπειτα Simac και Τracer του Μιλάνου.

Η ζώνη 1-3-1 αναδείχθηκε σε άρμα μάχης των Λομβαρδών, ενώ είχε σπουδαία επίδραση στο ιταλικό και στο ευρωπαϊκό μπάσκετικό γίγνεσθαι, ανάλογη με αυτήν τoυ zone press του UCLA, της τριγωνικής επίθεσης των Μπουλς και του pick n' roll των Γιούτα Τζαζ!

Σε αυτή την υπόθεση υπάρχει και μια ανέκδοτη ιστορία, που μου τη διηγήθηκε κάποιο βράδυ σε μια ταβέρνα της Αθήνας, όπου είχε έλθει ως τηλεσχολιαστής, ο ίδιος ο Πίτερσον...

Στην κανονική περίοδο της σεζόν 1981-82 η Μπίλι Μιλάνο τερμάτισε τρίτη πίσω από τη Σκαβολίνι Πέζαρο και την Μπερλόνι Τορίνο, αλλά δεν το 'βαλε κάτω. Στους ημιτελικούς και σε πείσμα του μειονεκτήματος έδρας πέτυχε το sweep (2-0) κόντρα στην Μπερλόνι νικώντας με 82-71 στο Τορίνο και με 66-65 στο Μιλάνο, όπου έμεινε ζωντανή χάρη στη χρησιμοποίηση της άμυνας ζώνης 1-3-1 στα τελευταία λεπτά.

"ΟΧΙ ΚΟΟΥΤΣ, ΘΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ ΜΑΝ ΤΟ ΜΑΝ"

Στους τελικούς βρέθηκε αντιμέτωπη με τη Σκαβολίνι Πέζαρο (η οποία μάλιστα είχε το πλεονέκτημα έδρας) με προπονητή τον Πέρο Σκάνσι και με σταρ τον Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς.

Οι Μιλανέζοι επιβλήθηκαν στον πρώτο αγώνα εκτός έδρας με 89-86, χάρη στην εξαιρετική άμυνα του Μάικ Ντ' Αντόνι πάνω στη σερβική "κόμπρα", στο δεύτερο ημίχρονο, ενώ ο Ντίνο Μενεγκίν έδωσε ομηρικές μάχες με τον Ρούσβελτ Μπούι και ο Ρομπέρτο Πρεμιέρ κατάφερε να περιορίσει τον Μάικ Σιλβέστερ.

Μετά το "break" οι Μιλανέζοι χρειάζονταν μια νίκη στην έδρα τους, αλλά η Σκαβολίνι αποδείχτηκε πολύ σκληρό καρύδι και ο δεύτερος τελικός εξελίχθηκε σε θρίλερ ολκής.

Τρία λεπτά πριν από τη λήξη οι φιλοξενούμενοι προηγούνταν με πέντε πόντους και είχαν την μπάλα στα χέρια τους. Τότε ο Πίτερσον κάλεσε τάιμ άουτ και απευθυνόμενος στον "εγκέφαλο" της ομάδας του, τον Ντ' Αντόνι, τον ρώτησε: "Τι λες Μάικ; Να παίξουμε την περίφημη... αμυνούλα μας;".

Ο Ντ' Αντόνι δεν απάντησε αμέσως, αλλά ρώτησε "πόσος χρόνος μένει;" για να δώσει μόνος του την απάντηση: "Τρία λεπτά και είμαστε στο μείον πέντε, ε; Όχι, κόουτς. Δεν θα κάνουμε ό,τι και με την Μπερλόνι, διότι ο Σκάνσι θα το περιμένει. Λέω να συνεχίσουμε στο man to man και είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουμε. Εμπιστέψου με"!

Όντως επιστρέφοντας στο παρκέ και χωρίς τη ζώνη 1-3-1, οι Μιλανέζοι -με τον Ντ' Αντόνι να κάνει δυο κλεψίματα και να επιβεβαιώνει το παρατσούκλι "Αρσέν Λουπέν"- έτρεξαν ένα σερί 6-0, πέρασαν μπροστά και εντέλει νίκησαν με 73-72 και στέφθηκαν πρωταθλητές!

Ή Η ΜΠΑΛΑ Ή Ο ΠΑΙΚΤΗΣ

Γενιές και γενιές φίλων του μπάσκετ μεγάλωσαν με τον μύθο της σκληροτράχηλης "24ης ομάδας του ΝΒΑ", όπως αυτάρεσκα συστηνόταν η Ολίμπια, η οποία ειδικότερα στη δεκαετία του ’80 σκόρπιζε τρόμο με την άμυνα της.

Εκτός από τη ζώνη 1-3-1 το έμβλημα ήταν οι αγκώνες του Ντίνο Μενεγκίν, ο οποίος φύλαγε σκοπιά στα μετόπισθεν και τηρούσε αυτό που έκανε κανόνα στην Ελλάδα ο συχωρεμένος σέντερ μπακ του ΠΑΟΚ, Αρίσταρχος Φουντουκίδης, ο επονομαζόμενος "Τοίχος"...

Ή η μπάλα, ή ο παίκτης, ποτέ και οι δυο μαζί! Τότε όποιος έπεφτε πάνω στον Μενεγκίν έφευγε με μώλωπες από το γήπεδο και μπροστά του η επαφή με τους αγκώνες του Μπιλ Λαϊμπίρ (στα "bad boys" των Πίστονς) έμοιαζε με... τρυφερό χάδι!

Η πρόκριση των Μιλανέζων στο Final 4 αγαλλιάζει κιόλας την ψυχή του Τσέζαρε Ρουμπίνι, του συχωρεμένου "padrino" τους.

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΦΟΥΛΑΡΙ

Ο "άνθρωπος με το φουλάρι" (κατά το "ο κύριος με το καφέ κοστούμι", όπως ήταν το παρατσούκλι του τετράκις πρωταθλητή του NCAA με το Κεντάκι, Αντολφ Ραπ) έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών στις 8 Φεβρουαρίου του 2011 και αποτελεί την εμβληματικότερη φιγούρα στην ιστορία της Ολίμπια, αλλά και έναν θρύλο του παγκόσμιου αθλητισμού.

Τον Ρουμπίνι τον συνάντησα πρώτη φορά τον Ιούνιο του 1983 στη Λιμόζ, όπου η Εθνική Ιταλίας της οποίας ήταν γενικός αρχηγός (καθ' οδόν προς το θρόνο του Ευρωμπάσκετ) αντιμετώπισε και την Ελλάδα.

Ο Ρουμπίνι λόγω του αρχοντικού στιλ, του σεβασμού που ενέπνεε και της (όχι απλώς αστικής, αλλά) αριστοκρατικής ευγένειάς του, με σήμα κατατεθέν το φουλάρι το οποίο δεν αποχωριζόταν ποτέ, μου έκανε εντύπωση από την πρώτη κιόλας μέρα.

Έμαθα κιόλας περί τίνος πρόκειται, οπλίστηκα με θάρρος και ένα πρωινό τον... ξεμονάχιασα για μια συνέντευξη στο σαλόνι του ξενοδοχείου "Novotel", όπου είχαν καταλύσει όλες οι αποστολές....

Εκείνη την εποχή οι νεαροί δημοσιογράφοι ήμασταν λίγο πιο συνεσταλμένοι από τους σημερινούς!

Ο Ρουμπίνι το κατάλαβε και προτού αρχίσω τις ερωτήσεις που είχα στο μυαλό μου, απορρόφησε την αμηχανία μου, ρωτώντας με τι κάνουν οι Έλληνες φίλοι του και κυρίως ο Μίμης Στεφανίδης από το μπάσκετ και ο Αντρέας Γαρύφαλλος από το γουότερ πόλο.

ΜΙΑ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΦΙΓΟΥΡΑ

Ε, αυτό ήταν: λύθηκα, άφησα πίσω μου την ντροπαλοσύνη και έκανα τη δουλίτσα μου, όπως την έκανε κι αυτός με μεγάλη επιτυχία, καθώς η Ιταλία αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης διά πυρός και σιδήρου, συμπεριλαμβανομένης και της ομηρικής γροθοπατινάδας στον αγώνα με τη Γιουγκοσλαβία, όταν ο Ρουμπίνι μπήκε στη μέση για να αποσοβήσει τα χειρότερα, βλέποντας τον Γκρμπόβιτς να παίρνει από το φορητό φαρμακείο το ψαλίδι και να ορμάει για να... ξεκοιλιάσει τον Βεκιάτο!

Ο Ρουμπίνι ήταν για την Ιταλία ό,τι ο Φαίδων Ματθαίου για την Ελλάδα: ένας "Πατριάρχης του μπάσκετ", ένας ιεροφάντης των σπορ, ένας "homo universalis", όπως τον όρισαν (στη λατινική γλώσσα) οι Ιταλοί την περίοδο της Αναγέννησης, χαρακτηρίζοντας με αυτόν τον όρο τις πολυσχιδείς προσωπικότητες που συμπύκνωναν γνώσεις και δεξιότητες πολλών διαφορετικών επιστημών και τεχνών και μπορούσαν να είναι ταυτόχρονα ζωγράφοι, γλύπτες, συγγραφείς, αστρονόμοι, αρχιτέκτονες και πάει λέγοντας.

Τώρα που το σκέπτομαι καλύτερα, συνειδητοποιώ ότι η αντιπαραβολή του συχωρεμένου του Ρουμπίνι με τον κατά έναν χρόνο νεότερό του Ματθαίου, αδικούσε τον αείμνηστο Φαίδωνα, που εκτός από το μπάσκετ, διακόνησε επίσης την υδατοσφαίριση (όπως και ο Τσέζαρε), την κωπηλασία, το πινγκ πονγκ, το βόλεϊ, το τένις, τη σκοποβολή και την ξιφασκία.

Μάλιστα ο Ματθαίου κατάφερε να συμμετάσχει σε Ολυμπιακούς Αγώνες με δυο διαφορετικά σπορ: το 1948 στο Λονδίνο ως κωπηλάτης και το 1952 στο Ελσίνκι ως μπασκετμπολίστας, θέμα για το οποίο διατυπώνονται ακόμη ενστάσεις, αλλά αυτά τα ξέρει καλύτερα και τα έγραψε κιόλας σε βιβλίο ο Πέτρος Λινάρδος.

Στο Λονδίνο το 1948 έμελλε να διασταυρωθούν για πρώτη φορά οι δρόμοι τους, καθώς τότε ο Ρουμπίνι ήταν το πιο λαμπρό αστέρι της εθνικής ομάδας υδατοσφαίρισης της Ιταλίας (του περιβόητου settebello), την οποία οδήγησε στην κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου!

Επτά χρόνια αργότερα -κι αφού είχαν μεσολαβήσει οι αναμετρήσεις τους με τις εθνικές ομάδες μπάσκετ- ο Ρουμπίνι και ο Ματθαίου ξανασυναντήθηκαν ως αντίπαλοι στο ιταλικό πρωτάθλημα: τότε ο Τσέζαρε ήταν ακόμη παίκτης και συνάμα προπονητής της Ολίμπια Μιλάνο, ενώ ο Φαίδων ακολουθούσε τον (πιονέρο ως εμιγκρέ του ελληνικού μπάσκετ) Αντώνη Φλόκα για να παίξει στη Στορμ Βαρέζε (1955-56) και στην Μπενέλι Πέζαρο (1957-58).

Η 24η ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΝΒΑ

Ο Ρουμπίνι κατέκτησε μετάλλια σε μεγάλες διοργανώσεις και ως πολίστας και ως μπασκετμπολίστας, ενώ συνέδεσε όσο κανείς άλλος το όνομά του με την Ολίμπια Μιλάνο και μάλιστα σε μια εποχή που αυτή η ομάδα εθεωρείτο δικαίως η Γιουβέντους του μπάσκετ και (στην κορύφωση της αυταρέσκειάς τους) κάτι ακόμη πιο μεγαλομανές: η 24η ομάδα του ΝΒΑ!

Επί των ημερών του, πρώτα η Ολίμπια και εν συνεχεία η "squadra azzurra" σημείωσαν τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ιστορίας τους και το ιταλικό μπάσκετ αναρριχήθηκε και εδραιώθηκε στην κορυφή, σε εθνικό και κυρίως σε συλλογικό επίπεδο.

Η ευφυΐα του, η αγάπη του για τα σπορ και κυρίως η ξεχωριστή αθλητική κουλτούρα του έγιναν η προίκα και τα ισχυρά θεμέλια πάνω στα οποία οικοδομήθηκε το μπάσκετ της Bel Paese, σε μια εποχή (μεγάλης διάρκειας μάλιστα), που εμείς τους βλέπαμε με το κιάλι και δεν τολμούσαμε όχι μονάχα να τους απειλήσουμε, αλλά ούτε καν να τους ακουμπήσουμε!

Ο ρόλος του Ρουμπίνι στα δρώμενα του μπάσκετ και του γουότερ πόλο υπήρξε όντως καθοριστικός, γι' αυτό άλλωστε έτυχε της υψίστης τιμής να συμπεριληφθεί (το 1994) στο Hall of Fame του Σπρίνγκφιλντ, αλλά και στο Ηall of Fame της υδατοσφαίρισης!

Πέρα από το γεγονός ότι σάλπισε την αντεπίθεση των ιταλικών ομάδων κόντρα στον διπολισμό των Σοβιετικών και της Ρεάλ Μαδρίτης, πιστώθηκε επίσης (ως προπονητής και ως μάνατζερ της Ολίμπια) μερικούς από τους κορυφαίους Αμερικανούς παίκτες που πάτησαν το πόδι τους στην Ευρώπη: το μεγαλύτερο "colpo grosso" του ήταν η αρπαγή του Μπιλ Μπράντλι, ο οποίος μετά την αποφοίτησή του από το Πρίνστον, έκανε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στην Οξφόρδη και πείσθηκε από τον Ρουμπίνι να πηγαινοέρχεται στο Μιλάνο για να παίζει μπάσκετ!

Ο "DOLLAR BILL" KAI H IΟΣ

Δικαιώθηκε πανηγυρικά γι' αυτή την επιλογή του, καθώς ο "Dollar Bill" οδήγησε την Ολίμπια στην κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο παρθενικό Final Four, το 1966, στο Μιλάνο και στην Μπολόνια, με τη συμμετοχή και της ΑΕΚ, στο κύκνειο άσμα του Γιώργου Μόσχου.

Στον ημιτελικό η Σίμενταλ νίκησε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας με 68-57, ενώ στον τελικό, την Πρωταπριλιά του ’66 στην Μπολόνια, ‘έριξε στο κανναβάτσο με σκορ 77-72 τη Σλάβια Πράγας την οποία δυο χρόνια αργότερα έμελλε να νικήσει η ΑΕΚ στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελούχων στο Καλλιμάρμαρο.

Οι συνθέσεις των δυο ομάδων:

ΣΙΜΕΝΤΑΛ ΜΙΛΑΝΟ: Πιέρι 4, Μπράντλι 14, Βιανέλο 21, Μασίνι 3, Θόρεν 21, Γελίνι 4, Ριμινούτσι 10, Ονγκάρο, Μπίντα. Προπονητής: Τσέζαρε Ρουμπίνι

ΣΛΑΒΙΑ ΠΡΑΓΑΣ: Σιπ, Μπάρος 10, Αμερ 11, Κρίβι 5, Στάστνι 6, Κονοπάσεκ, Ζίντεκ 20, Ζέντνιτσεκ 10, Κόβαρ 10, Λίζαλεκ. Προπονητής: Γιάροσλαβ Σιπ

Παρεμπιπτόντως ο γεννημένος το 1943 Μπράντλι στέφθηκε δυο φορές πρωταθλητής του ΝΒΑ με τους Νικς (1970, 1973) και στη συνέχεια ασχολήθηκε με την πολιτική, διατελώντας γερουσιαστής και υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών στις προεδρικές εκλογές του 2000, όταν ηττήθηκε από τον Αλ Γκορ.

Α, για να μην το ξεχάσω: ο Μπράντλι επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα όταν ακόμη ήταν ξένοιαστο νιάτο, πήγε με τους φίλους του στην Ίο και μετά από χρόνια αγόρασε ένα σπίτι στο νησί, το οποίο επισκέπτεται ανελλιπώς κάθε καλοκαίρι!

ΤΟ... ΠΙΑΣΙΜΟ ΤΩΝ ΔΙΑΙΤΗΤΩΝ

Ως προπονητής της Ολίμπια, ο Ρουμίνι πέτυχε ένα τρομακτικό ρεκόρ στο ιταλικό πρωτάθλημα: 322 νίκες και μόλις 28 ήττες!

Εκτός από τα ρεκόρ, τους τίτλους (10 πρωταθλήματα, ένα Κύπελλο Ιταλίας, ένα Κύπελλο Πρωταθλητριών και δύο Κύπελλα Κυπελλούχων Ευρώπης), ο "πατέρας του ιταλικού μπάσκετ" επηρέασε θεαματικά και με πρωτοποριακές μεθόδους την εξέλιξη του αθλήματος σε επίπεδο τακτικής, τρώγοντας τα... μουστάκια του με μερικούς άλλους "τιτάνες" των πάγκων και κυρίως με τον συμπατριώτη του Τζιανκάρλο Πρίμο, τον Ρώσο Αλεξάντερ Γκομέλσκι, τον Σέρβο "προφέσορα" Άτσα Νίκολιτς και τον Ισπανό Πέδρο Φεράντιθ.

Ειδικώς οι αναμετρήσεις του με τον Φεράντιθ υπήρξαν μνημειώδεις, καθώς τις παραμονές των αγώνων τους έδιναν μάχη για το ποιος θα προλάβει να επηρεάσει τους διαιτητές!

Όπως αποκάλυψε ο Φεράντιθ, "τότε οι διαιτητές έβγαιναν για καφέ στη βεράντα του ξενοδοχείου κι όποιος από τους δυο μας ξυπνούσε πρώτος, ορμούσε πάνω τους για να εξασφαλίσει την εύνοιά τους. Το πρόβλημα ήταν ποιος θα ξυπνήσει πρώτος, γιατί συχνά το προηγούμενο βράδυ ξενυχτούσαμε μαζί στα εστιατόρια και τα καμπαρέ, είτε στο Μιλάνο, είτε στη Μαδρίτη".

Μ’ αυτά και μ’ αυτά η Ολίμπια Μιλάνο είναι και πάλι εδώ, φοράει την καινούργια κολεξιόν που έχει σχεδιάσει ο μόδιστρος Τζιόρτζιο Αρμάνι και σουλατσάρει στην πασαρέλα, με στόχο να ξαναβγεί "Μις Ευρώπη" μετά από 33 χρόνια λαχτάρας, νηστείας και προσευχής...